PROJECT

Tuin Johan de Witthuis, Den Haag (NL)

 

OPDRACHTGEVER

Nederlandse Rijksvastgoedbedrijf

 

ONTWERPER

DELVA

Francien van Kempen (Cultuurtechnicus/ Uitvoeringsbegeleiding)
Climmy Schneider (beplanting)
Ton Muller (beplanting)

 

UITVOERING

Rots Maatwerk

 

STRAATBAKSTENEN

Ancienne Belgique Bronsgeel

Foto's: © Sebastian van Damme

Tuin Johan de Witthuis is duurzame ode aan Nederlandse identiteit

Bronsgele Ancienne Belgique kleiklinker krijgt plaats in bijzondere tuin van Huis van Staat

 

De laatste jaren schenkt het Nederlandse Rijksvastgoedbedrijf steeds meer aandacht aan de kwaliteit van de buitenruimtes van zijn gebouwen. Een van de meest bijzondere projecten in die optiek is het Johan de Witthuis in Den Haag. De zeventiende-eeuwse woning van voormalig raadpensionaris Johan de Witt is sinds 1980 een ontvangst- en vergaderruimte van de Nederlandse overheid. Om de tuininrichting beter af te stemmen op die functie werkte het Amsterdamse landschapsbureau DELVA een bijzonder landschappelijk ontwerp uit.
 
Blikvanger is een stilistisch bloementapijt dat een spel aangaat met de stalen hoogteprofielen van Nederland, dat het hart van de tuinbeleving vormt. Het architecturaal element vertelt niet enkel het verhaal van Nederland, maar etaleert ook een doordachte kijk op waterhuishouding en biodiversiteit.
 

 
Flexibele tuininvulling als aanvulling op gebouwfuncties

Het Johan de Witthuis is een classicistisch herenhuis met een rijke geschiedenis. Het huidige gebouw dateert van 1655 tijdens de Gouden Eeuw en staat symbool voor de politieke ontwikkeling van Nederland. Net zoals het eigenlijke pand brengt ook de ‘Hortus Fabulae’, oftewel de Tuin van het Verhaal, hulde aan dat rijke verleden.
 
Het ontwerp gaat uit van een sterke verbondenheid tussen gebouw en buitenruimte. De tuin is opgevat als een opeenvolging van flexibel in te vullen zones, zoals ook het pand bestaat uit diverse kamers met variërende functies. Vanaf het bordes betreed je het terras dat vaak gebruikt wordt als besloten receptieruimte. Vervolgens nodigt de tuin uit om een wandeling te maken rond het stilistisch bloementapijt. Even verderop, in de luwte van de bomen, bevinden zich diverse terrassen. Daar kunnen bezoekers terecht voor een goed gesprek. Aan het einde van de tuin bevindt zich een pivoterend hek met tulpenpatroon, dat de overgang vormt tussen tuin en plein. Bij evenementen kan dat hek open en fungeert de parkeerplaats erachter als ruimte voor bijvoorbeeld catering of een podium bij tuinconcerten.

 


Inert en duurzaam verhardingsmateriaal


Integrale duurzaamheid vormt een basisprincipe binnen het ontwerp. Dat komt niet enkel tot uiting in de subtiele vormentaal en flexibele inrichting, maar ook in de keuze van de materialen. Als verharding opteerde DELVA voor de kleiklinker uit ons Ancienne Belgique-assortiment. De authentieke uitstraling en zachte bronsgele kleur ondersteunen het statige karakter van het pand, zonder de aandacht af te leiden van het ontwerp. Daarnaast past de keuze voor kleiklinkers volledig in de visie van toekomstbestendig en circulair bouwen: als inert, duurzaam materiaal hebben kleiklinkers niet alleen een ontzettend hoge levensduur, ze lenen zich ook perfect tot hergebruik in latere, nieuwe projecten.

 


Watertechniek en biodiversiteit

Het stilistisch bloementapijt vormt het hoogtepunt van het ontwerp. Het bevindt zich centraal in de as van de tuin en bestaat uit een serie cortenstalen hoogteprofielen, opgenomen in een bloemenzee van botanische bolgewassen. Samen vormen ze een langgerekt en stoer architecturaal element dat de typische Nederlandse topografie weerspiegelt. Het element start als een permanente vijver, een abstracte weergave van de Zuid-Hollandse kust. Vervolgens mondt het uit in onder andere de duinruggen, polders, Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe.

In het bloemenveld komen esthetiek en techniek harmonieus samen. Het ontwerp toont heel mooi hoe je een tuin inventief kan inzetten als ‘werkend’ element om hemelwater op te vangen. Het water van de daken en het plein wordt niet langer geloosd in het riool, maar gebruikt als een verrassend en spannend spel in de tuin. Via strategisch geplaatste goten komt het in de vijver. Vervolgens stroomt het over de dijk naar de polder, in een lager gelegen bassin. Daar kan het finaal infiltreren, zodat de grondwatertafel optimaal gevoed wordt en het riool niet langer overbelast wordt. Bij een stortbui kan er tot maar liefst 7 m³ water opgevangen worden, dat zo niet meer naar het riool vloeit maar op duurzame wijze in de grond sijpelt.

Daarnaast gaat veel aandacht uit naar biodiversiteit. De verschillen in vochtigheid doorheen het bloemenveld zorgen voor een diversiteit aan plantensoorten. Bloemen en planten evolueren mee met de seizoenen en gaan in dialoog met de profielen. Het resultaat is een rijk, dagelijks veranderend verhaal over innovatie, cultuur, schoonheid én tuinkunst.

Vergelijkbare case studies

ancienne-belgique-bronsgeel-vormt-schakel-tussen-transparante-paviljoenen-en-terras

Ancienne Belgique Bronsgeel vormt schakel tussen transparante paviljoenen en terras

Hotel Arena met vier sterren is gevestigd in een rijksmonument, namelijk in het pand van het voormalige Sint Elisabeth Gesticht in Amsterdam. De uitbreiding van Hotel Arena ging van start in 2013 en werd opgeleverd in 2016.