Steenbakkerij Vande Moortel is uitgegroeid tot een belangrijke speler in het topsegment van de gevelstenen en is een referentie in de kleiklinkermarkt. Sinds begin 2020 is het bedrijf gehuisvest in een nieuw gebouw dat deze marktpositie ook belichaamt en ondersteunt. Een multifunctioneel gebouw dat bezoekers en gebruikers op hun wenken bedient, gelegen langs de oevers van de Schelde met de skyline van de Stad Oudenaarde als achtergrond. Op deze locatie wordt de gehele geschiedenis van dit familiebedrijf weerspiegeld.
EEN PERMANENTE CONCEPT STORE
Het showroomgebouw, dat deel uitmaakt van een architecturale compositie van volume en functies, is opgevat als een conceptstore, waarbij is vertrokken vanuit zijn functionaliteit. Van hieruit wordt de productie van gevelstenen en kleiklinkers aangestuurd en worden alle partijen begeleid die betrokken zijn bij projecten waarin deze producten gebruikt worden. Wie het gebouw aanschouwt, weet in één oogopslag wat het huisvest en wat men bij een bezoek kan verwachten. De architecten plaatsten het product en het gamma dan ook centraal bij de uitwerking van het concept voor dit gebouw. Aansluitend hierbij onderzochten ze hun eigen verwachtingen wanneer zij een steenbakkerij bezoeken.
Als resultaat van deze oefening werd het volledige gamma gevelstenen en kleiklinkers ingewerkt in het design, zowel binnen als buiten, zodat alle producten te bezichtigen zijn onder natuurlijk licht. Bijkomend pluspunt is dat de showroom hierdoor niet meer gebonden is aan kantooruren en personeelsbezetting.
Je betreedt het nieuwe gebouw via de incisie tussen de oude loodsen van de steenbakkerij en de nieuwe showroom, die als eyecatcher werkt en de identiteit van de gebruiker onmiddellijk prijsgeeft. Oud en nieuw worden gelinkt door een transparante schakel, waar de kantoren als ader fungeren binnen de steenbakkerij.
ARCHITECTURALE LANDMARK
De uitgebalanceerde, ritmische architectuur in combinatie met het samenspel van kleuren blijft op het netvlies gebrand van elke bezoeker of passant. Zowel het gebouw als de functionele ruimte errond zijn ontworpen met maximaal respect voor de Scheldevallei.
“Steenbakkerij Vande Moortel ligt op een fantastische locatie, tussen oude loodsen langs de Schelde. Het idee was een pakhuis te bouwen langs het water. Een oriëntatiepunt dat je al van ver ziet liggen en ook direct duidelijk maakt wat je mag verwachten. We hebben gekozen voor een pure, rechthoekige vorm en een stalen skeletstructuur, gedimensioneerd op 2,5 m, om het gevoel van de havenarchitectuur te versterken. Dit gebouw wordt een echte landmark in de regio. ” (architect Thierry De Vos)
EEN PATCHWORK VAN KERAMIEK
Aangezien het volledige, uitgebreide gamma aan de binnen- en buitenkant in het bouwvolume zit ingebakken, was de grote uitdaging voor de architecten om deze integratie op een overzichtelijke en rustige manier uit te voeren.
Finaal is er gekozen voor de pure, rechthoekige vorm van een baksteen of kleiklinker en een krachtige ritmiek om het gamma voor te stellen. Door deze eenvoud en de duidelijkheid van het dambordmotief slaagden de architecten erin om het concept helder en transparant te houden.
LOGISCHE INPLANTING IN DE OMGEVING
Het gebouw neemt een evidente positie in als loods aan de oever van de Schelde, en voelt op die locatie dan ook vertrouwd aan. Daarom werd de directe buitenomgeving aangepakt met een visie identiek aan die voor het gebouw zelf.
De duidelijke ritmiek van het bouwvolume werd doorgetrokken in de omliggende buitenruimte, die vier belangrijke functies bevat: een toonpark, de ingang naar het gebouw, een parking en de druk bereden in- en uitrijlaan naar het achterliggende stockterrein.
Direct naast het gebouw wordt de strakke ritmiek van de gevel horizontaal weerspiegeld in het toonpark. De glaspartijen zijn hier vervangen door grasperken en een variëteit aan kleurrijke speelse beplanting die het motief lichtjes breken en verzachten.
Aansluitend lopen de strakke lijnen door in de vele voorziene parkeerplaatsen naast het gebouw. Deze werden waterdoorlatend aangelegd, met gemalen kleiklinkers als verharding. Een circulaire toepassing voor kleiklinkers die niet meer ‘as such’ kunnen hergebruikt worden. Boven de parkeerplaatsen werden deels platanen en deels hoogstammige rode beuken aangeplant.
Deze zullen na verloop van tijd het volledige terrein van voldoende schaduw voorzien en een groen dak vormen dat zowel visueel als naar gebruik de kwaliteit van de omgeving gevoelig zal verhogen. Om de verschillende zones duidelijk af te bakenen en de ritmiek te behouden, werden er lage rode beukenhagen aangeplant in lange stroken. Doorheen het hele strakke concept loopt één sierlijke vloeiende lijn. Deze brengt de bezoekers op een natuurlijke wijze naar de ingang van het gebouw.
“Vanuit hun functie is dit soort bedrijfsterreinen vaak zeer kaal en onaantrekkelijk. Door veel bomen en ander groen te combineren met een natuurlijk bestratingsmateriaal zoals kleiklinkers hebben we er een aangenaam en rustig geheel van kunnen maken. We hebben zo bewust gekozen voor warme bruine en gele tinten. Deze gaan goed samen met de kleuren van de gekozen bomen en struiken, waardoor er een samenhangend geheel ontstaat. Zelfs de druk bereden centrale weg naar het stockterrein gaat op in het geheel. Dit heeft samen met de aandacht die we besteed hebben aan de in ltratie van hemelwater en het gebruik van circulair materiaal voor een op en top duurzaam resultaat gezorgd.” (tuinarchitect Martin Wirtz)
EÉN BLOK INSPIRATIE
Het gebouw laat niet alleen een volledig gamma zien, het toont eveneens de veelzijdigheid in het gebruik van keramische gevelstenen en klinkers. Beide doen de laatste jaren terug meer en meer hun intrede in interieurs en worden verwerkt met een veelheid aan technieken.
“Ontwerpers gebruiken onze producten al lang niet meer alleen voor de klassieke toepassingen, en we willen hen daar verder in ondersteunen. In elke hoek of ruimte kan je een concrete toepassing of accent zien. Door hun fysieke kenmerken bieden onze gevelstenen en kleiklinkers oneindig veel creatieve, architecturale mogelijkheden. Zowel bij interieur als exterieur wordt de esthetiek ervan uitgekiend.” (Peter Vande Moortel)
Om alle onderdelen met gevelstenen of kleiklinkers maximaal te laten spreken, is er gekozen voor een sobere combinatie met andere materialen en kleuren. Beton, glas en zwart gelakt staal komen het vaakst terug en doen alle gevelsteen- en kleiklinkervlakken maximaal spreken. “Een industrieel concept met oog voor detail waar de eerlijkheid van de opbouw en de materialen duidelijk zichtbaar zijn, zodoende dat door de stedenbouwkundige en architecturale inpassing binnen de omgeving de aandacht wordt verscherpt op het product baksteen en kleiklinker.” (architect Thierry De Vos)
BRICKLAB
Elke gebruikte gevelsteen en kleiklinker maakt tevens onderdeel uit van een onderzoekstraject. Het gebouw doet immers ook dienst als een kenniscentrum, waar zowel gebruikers als bezoekers zich verder kunnen verdiepen in de producten en hun toepassingen. Binnenin het gebouw ontstaat er een wandeling langs alle producten, maar ook doorheen de geschiedenis van de steenbakkerij, waar de bezoeker alle aspecten van de baksteen kan aanschouwen.
“We zijn zeer intensief bezig met onderzoek. Zo zijn alle klinkerzones met een specifieke opbouw gelegd en wordt hun draagkracht en waterdoorlatendheid getest. Alle kennis wordt ondergebracht in het Ceramic Knowledge Center, waar architecten, studiebureaus, openbare besturen en ontwikkelaars deze kunnen raadplegen. Vanuit het CKC willen we onze projectbegeleiding verder vormgeven en structureren. Als fabrikant zijn we meer dan ooit partner die mee stapt in een traject. Hiervoor heb je de juiste infrastructuur nodig. Ook ons onderzoek naar duurzaamheid wordt hierin ondergebracht.” (Peter Vande Moortel)
Op deze manier vergroot het gebouw de betrokkenheid van alle werknemers met de producten van de steenbakkerij. Het gamma wordt zo voor iedereen tastbaar, en vanuit het CKC worden ook de werknemers opgeleid en betrokken bij programma’s rond duurzaamheid, circulariteit en ecologie.